به نقل از «ایمنا»

دوراهی فرهنگ و اقتصاد در یک طرح شهری/ طراحی نخستین بلوار آیینی کشور در قم به کجا رسید؟

تاریخ انتشار: ۱۳ آذر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۲۱۸۶۰۴

بلوار پیامبر اعظم(ص) از که حرم مطهر حضرت معصومه(ص) تا مسجد مقدس جمکران امتداد دارد، نخستین تجربه یک بلوار آیینی در کشور است که تصمیم‌گیری درباره کاربری‌های آن محل بحث بعضی محافل شهر قم شده است.

به گزارش خبرگزاری ایمنا از قم، روزهای ابتدایی سال ۱۳۷۴ و پیش از سفر مقام معظم رهبری به شهر قم بود که جلسه‌ای با حضور مسئولان وقت مدیریت شهری و مدیریت استان قم در دفتر وزیر کشور وقت برگزار شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

علی‌محمد بشارتی وزیر کشور وقت در آن جلسه از مسئولان استان قم خواست پروژه‌ای ویژه برای شهر قم تعریف کنند که در آستانه سفر رهبر انقلاب به قم آغاز شود.

در آن جلسه که برخی مسئولان شهرداری تهران نیز حضور داشتند، تجربه پروژه بلوار نواب صفوی در تهران مطرح و بر اساس آن الگوی احداث خیابانی عریض مابین حرم مطهر و مسجد مقدس جمکران تصویب شد، از همان روزها تملک اراضی واقع در طرح این بلوار که از قضا در بافت تاریخی شهر قم نیز قرار داشت توسط شهرداری تهران آغاز و بخشی از محلات، باغ‌ها و خانه‌های تاریخی قم از این بابت تخریب شد.

مسیر شکل‌گیری این پروژه چندان سرراست و مستقیم نبود. ابتدای دهه ۹۰ بود که شهرداری قم آن هم در زمانی که تمام بودجه یک سال شهرداری در حوزه عمران شهری به ۱۰۰ میلیارد تومان نمی‌رسید، ۴۰۰ میلیارد تومان برای تکمیل این بلوار اوراق مشارکت فروخت. اوراق مشارکتی که بعدها تبدیل به بدهی‌های کلان بانکی شد و فرایند تکمیل این بلوار را به کاری بسیار پر هزینه بدل کرد. تا جایی که سال ۱۳۹۹ رئیس وقت شورای اسلامی شهر قم هزینه ساخت این بلوار را بیش از هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان برآورد کرد.

همان سال‌ها بود که طرح‌هایی توسط مشاور فجر توسعه برای این بلوار تهیه و پس از رفت و برگشت‌هایی در کمیسیون ماده پنج استان تصویب شد. این طرح برای تأیید نهایی باید به شورای عالی معماری و شهرسازی می‌رفت، اما این شورا طی نامه‌ای، طرح بلوار پیامبر اعظم (ص) را رد کرد.

فراز و نشیب‌های تصویب طرح

هماهنگی نداشتن رویکرد اساسی طرح با مفهوم زیارت و تجارب تاریخی شهرسازی پیرامون بقاع متبرکه در اتخاذ رویکرد یادمان‌گرایی، اتصال حرم مطهر و مسجد جمکران از طریق معبر عریض و مستقیم، ارزیابی نشدن اثرات زیست‌محیطی طرح و لزوم جلوگیری از تکرار تجارب ناموفق توسعه اطراف بقاع متبرکه در مشهد و شیراز از دلایل کمیته فنی شورای عالی معماری و شهرسازی برای مخالفت با این طرح است که در نامه‌ای به استان ابلاغ شده بود.

این تصمیم با انتقادات زیادی از سوی مسئولان استانی مواجه شد، چراکه هزینه زیادی بابت تملک و اجرای بلوار پیامبر اعظم (ص) نصیب استان شده بود، اما تصمیم‌گیری آن از ابتدا در مرکز اتفاق افتاده و حالا هم از مرکز در حال توقف بود.

کشمکش‌های مدیریتی راجع این بلوار ادامه داشت تا اینکه شنبه پنجم آذر ۱۴۰۱ و در ادامه اجرای مصوبات سفر ریاست جمهوری قم، تصمیم‌گیری درباره بلوار پیامبر اعظم (ص) به مدیریت استان واگذار شد. این واگذاری با هفت شرط انجام شد که یکی از آن‌ها، «تامین کاربری‌های فرهنگی، مذهبی، تفریحی- توریستی و خدماتی و انطباق سطوح کاربری‌ها تجاری با نیاز شهر بود.»

مبنا قرار گرفتن طرح تهیه شده توسط مشاور پایان مسیر برای چالش‌های بلوار پیامبر اعظم (ص) نبود. در طول ماه‌های گذشته بارها انتقاداتی نسبت به این بلوار و تعریف پروژه‌های اقتصادی در آن مطرح شده است که شورای شهر نیز در بیان این انتقادات سهمی دارد. عده‌ای به صراحت بیان می‌کنند که تمام کاربری‌های این بلوار باید فرهنگی باشد. برخی نیز نگران جو و فضای حاکم بر این بلوار پس از ایجاد کاربری‌های مختلف اقامتی و فضای سبز هستند.

۱۹ پروژه در بلوار پیامبر اعظم (ص) فعال است

سیدمرتضی سقائیان‌نژاد، شهردار قم با اشاره به فعال بودن ۱۹ پروژه در بلوار پیامبر اعظم (ص)، می‌گوید: دغدغه ما این است که رنگ و بوی تمدنی در بلوار پیامبر اعظم (ص) از رنگ و بوی تجاری بیشتر باشد.

وی با اشاره به طراحی پروژه‌های بزرگ فرهنگی در این بلوار، تاکید می‌کند: کتابخانه تاریخ اسلام در ۱۴ طبقه بزرگ‌ترین کتابخانه شیعه در حال ساخت در این بلوار است. موزه دین و دنیا به مساحت ۲۰ هزار مترمربع و شهربازی در این بلوار در حال احداث است.

شهردار قم ساخت مراکز اقامتی با سرمایه‌گذاری نهادهای انقلابی، حوزه علمیه و پنج مسجد بزرگ را از دیگر پروژه‌های فرهنگی این محور می‌داند و اضافه می‌کند: بلوار پیامبر اعظم (ص) ۱۱۶ قطعه دارد که طرح شهرسازی و کاربری‌های آن در کمیسیون ماده پنج استان قم تصویب شده است و این طور نیست که شهردار به تنهایی تصمیم بگیرد در این بلوار چه اتفاقی بیفتد.

برنامه‌ریزی برای تحقق یک بلوار آئینی

علی رمضانی، رئیس سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی شهرداری قم نیز با اشاره به انتقادات درباره بلوار پیامبر اعظم (ص)، اظهار می‌کند: این بلوار به عنوان یک بلوار آئینی برای ما شناخته می‌شود، هرچند که بلوار آئینی تعریف مشخص و علمی ندارد، اما شهرداری قم تلاش کرده است تا با برنامه‌ریزی برای محور مستقیم و کاربری‌ها، این مهم را محقق کند.

وی اضافه می‌کند: یک سمت بلوار حرم مطهر و سمت دیگر مسجد جمکران است که به این مسیر معنویت می‌دهد، حالا اگر در این بلوار یک هتل یا بیمارستان بسازیم، باز هم روح معنویت در تمام این کاربری‌ها حاکم خواهد بود.

رئیس سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی شهرداری قم با اشاره به واگذاری اراضی این بلوار برای ساخت مسجد، کتابخانه، موزه و حوزه علمیه، تصریح می‌کند: شهرداری هزینه سرسام‌آوری در بلوار پیامبر اعظم (ص) انجام داده است که مسیر پیاده‌روهای این بلوار قطع نشود، چراکه قرار است این بلوار آئینی باشد.

رمضانی تاکید می‌کند: قرار است طبق مصوبه شورای اسلامی شهر قم، پنج مسجد بزرگ در این بلوار داشته باشیم و ما این مساجد را به مؤسسات فرهنگی مسجدمحور تبدیل کرده‌ایم.

وی با اشاره به اینکه در گذشته نیز بازارها در کنار مساجد و مدارس علمیه ساخته می‌شد، می‌گوید: در گذشته مسئله فرهنگ، آموزش و تجارت با مسئله کسب و کار در آمیخته بود که الهام گرفته از معماری و شهرسازی ایرانی اسلامی است، همانطور که امروز نیز در مجاورت حرم مطهر و مسجد امام حسن عسکری (ع)، بازار وجود دارد.

رئیس سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی شهرداری قم تاکید می‌کند: این نوع اختصاص کاربری موجب می‌شود کارکرد معنوی و آئینی تنها به مناسبت‌ها یا ساعات خاصی اختصاص پیدا نکند، بلکه در طول هفته و در طول شبانه‌روز جریان حیات و معنویت در این بلوار جریان داشته باشد.

رمضانی خاطرنشان می‌کند: مسئله دیگر نمای ساختمان‌های این بلوار و به کار بردن المان‌های دینی در آن است که در این زمینه نیز دغدغه وجود دارد و جلسات مستمری برای بررسی نمای ساختمان‌های واقع در این بلوار در معاونت شهرسازی شهرداری قم برگزار می‌شود.

داستان بلوار پیامبر اعظم (ص) هنوز هم ادامه دارد و هرچند کاربری‌های این بلوار در قالب طرح‌های مشاوره تعیین تکلیف شده است، اما رئیس سازمان سرمایه‌گذاری شهرداری قم می‌گوید از پیشنهادات و طرح‌های ابتکاری در این زمینه استقبال می‌شود، طرح‌هایی که در قالب مطالعات ساختارمند می‌تواند به بهبود وضعیت این بلوار در آینده و کاهش عوارض منفی احتمالی بارگذاری کاربری‌های مختلف کمک کند.

کد خبر 709190

منبع: ایمنا

کلیدواژه: بلوار پیامبر اعظم قم پروژه هاي عمراني وزارت راه و شهرسازی شهر سازی کمیسیون ماده پنج شهردار قم سقائیان نژاد شهردار قم سرمایه گذاری سرمایه گذاری بخش خصوصی المان شهری شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق رئیس سازمان سرمایه گذاری بلوار پیامبر اعظم شهرداری قم حرم مطهر کاربری ها شهر قم

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۲۱۸۶۰۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بزرگترین بلوار ورودی جنوبی یزد ساماندهی می‌شود

به گزارش خبرگزاری مهر، مرادعلی الله وردی اظهار کرد: این بلوار به محلی برای استقرار مشاغل مزاحم شهری تبدیل شده است از این رو حذف پل‌ها برای مسدود کردن دسترسی خودروها به پیاده روها با جدیت دنبال شده است.

وی اضافه کرد: یکی از برنامه‌های این بلوار ایجاد زیرگذر در تقاطع امیرالمومنین (ع) است که طرح آن در حال تهیه است و اجرای آن بیش از ۲۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.

شهردار حمیدیا از دیگر اقدامات به ایجاد بوستان‌های جدید و فرهنگسرا در شهر حمیدیا اشاره کرد و افزود: سال گذشته ۸۲ درصد بودجه شهر به پروژه عمرانی اختصاص یافت که شامل ۳۵ پروژه با ۳۰۰ میلیارد تومان بود و امسال هم دنبال می‌شود.

وی اظهار کرد: حمیدیا اولین شهری است که برنامه ۵ ساله مصوب دارد که در اجرای طرح‌ها تأثیر بسزایی دارد.

شهردار حمیدیا به سیلاب سال گذشته اشاره کرد و افزود: سیلاب ۱۴۰۱ شهرداری باعث شد که شهرداری برای مهار سیلاب نسبت به مخزن هیدرولیکی در مسیر رودخانه برای مهار روان آب‌ها اقدام کند تا جذب آب‌های زیرزمینی شود.

الله وردی اضافه کرد: دو باب مخزن دیگر هم برای کنترل روان آب‌ها در حال ساخت است و ۱۵ حلقه چاه نیز حفر خواهد شد چرا که بعضی معابر شهر بافت قدیم و در معرض آسیب از مخل روان‌آب‌ها قرار دارد.

کد خبر 6091117